„Szlak papierowy” kończy się więzieniem dla 1013 mułów pieniężnych
2 822 Banki i instytucje finansowe łączą siły z organami ścigania w globalnych wysiłkach przeciwko praniu pieniędzy. Organy ścigania z 26 krajów, we współpracy z Europolem, Eurojustem, INTERPOLEM i kilkoma prywatnymi partnerami branżowymi, po raz kolejny połączyły siły, aby zwalczać przestępców odpowiedzialnych za pranie pieniędzy: muły pieniężne i osoby zachęcające do tego typu przestępstw. W czerwcu, październiku i listopadzie 2023 r. w kilku fazach operacyjnych zidentyfikowano 10 759 mułów pieniężnych i 474 osoby zachęcające do tego typu przestępstw, co doprowadziło do aresztowania 1 013 osób na całym świecie.
Dziewiąta edycja europejskiej akcji muła pieniężnego ( the European Money Mule Action EMMA 9), finansowanej przez EMPACT (https://www.europol.europa.eu/crime-areas-and-statistics/empact) i prowadzonej przez Holandię, była kontynuacja ustalonych międzynarodowych wysiłków w zakresie egzekwowania prawa. Podobnie jak w latach poprzednich obejmował on działania na całym świecie, m.in. w Kolumbii, Singapurze i Australii.
Podczas operacji:
• Zidentyfikowano 10 759 mułów pieniężnych
• Zidentyfikowano 474 rekruterów
• Zatrzymano 1 013 osób
• Zgłoszono 10 736 fałszywych transakcji
• Wszczęto 4 659 dochodzeń
Akcję wsparło 2 822 banki i instytucje finansowe. Łączniezgłoszono straty w wysokości 100 milionów euro, przy czym zapobiegnięto
• stratom w wysokości 32 mln EUR.
EMMA to najbardziej zakrojona na szeroką skalę międzynarodowa operacja , oparta na zasadzie, wymiany informacji między sektorem publicznym i prywatnym. Europejska Federacja Bankowa (EBF) jest pierwszym partnerem EMMA od chwili jej powstania. W tegorocznym przedsięwzięciu, przy stałej koordynacji działań Europejskiego Funduszu Granicznego, około 2 822 banków i instytucji finansowych współpracowało z organami ścigania. We wspólny wysiłek zaangażowane były także firmy realizujące przekazy pienięże online, kantory kryptowalut, dostawcy usług turystycznych online i firmy „Poznaj swojego klienta” (KYC), a także międzynarodowe korporacje zajmujące się technologią komputerową.
Przestępczość napędzana przestępczością
W ramach skoordynowanej akcji prowadzonej w Europie i na całym świecie EMMA ma na celu zwalczanie w sieci mułów pieniężnych czerpiących korzyści z różnych rodzajów przestępczości, jak oszustwa wykorzystujące cyberprzestępczość wobec instytucji finansowych i ich klientów. Opierając się na dochodzeniach przeprowadzonych przy wsparciu prywatnych partnerów, organy ścigania mogą doprowadzić do aresztowania podejrzanych, konfiskaty mienia.
Podstawowym celem operacji EMMA jest wzmocnienie i wymiana informacji transgranicznych między zaangażowanymi krajami.
Inicjatywa EMMA z powodzeniem wzmocniła współpracę transgraniczną w celu zwalczania i likwidacji sieci mułów pieniężnych zaangażowanych w międzynarodowe pranie pieniędzy. Sieci te działają poprzez przekazywanie (cyfrowych lub gotówkowych) środków otrzymanych od stron trzecich innym odbiorcom, zarabiając przy tym prowizję. Większość dochodzeń dotyczy spraw transgranicznych: albo pieniądze są przekazywane z jednego kraju do drugiego, albo zorganizowane muły pieniężne podróżują po całym świecie w celu otwarcia rachunków bankowych, często przy użyciu fałszywej dokumentacji w celu oszukania obowiązujących procedur.
Najnowsze trendy w zglobalizowanym krajobrazie przestępczym
Śledczy zgłosili w ostatnim czasie szereg zmian w przestępczym „krajobrazie” międzynarodowego prania pieniędzy. Jedno z państw członkowskich UE odkryło, że migranci z Ukrainy, szukający schronienia przed wojną, są coraz częściej wybierani jako nieświadomi wspólnicy w przestępstwie. Wykorzystując ich bezbronność i trudną sytuację ekonomiczną, przestępcy zmuszają ich do nieumyślnego prania pieniędzy, zmuszając ich do otwierania rachunków bankowych.
Rośnie również liczba przestępstw polegających na podszywaniu się pod pracowników banków, przy czym przestępcy podszywający się pod urzędników bankowych atakują głównie osoby starsze i nakłaniają je do otwierania nowych rachunków. Sprawcy często odwiedzają ofiary osobiście w celu uzyskania kopii dokumentów tożsamości i podpisów.
Innym niepokojącym trendem jest oszukańcze wykorzystywanie sztucznej inteligencji do tworzenia fałszywych tożsamości, umożliwiając w ten sposób ominięcie zabezpieczeń KYC podczas tworzenia konta online.
W kolejnym przykładzie pojawia się modus operandi, gdzie przestępcy na cel biorą młodsze osoby i zapewniają im internetowe środki płatnicze, takie jak karty podarunkowe. Są one aktywowane w procesie tokenizacji w celu zakupu towarów lub urządzeń elektronicznych. Następnie muły przekazują zakupione towary przestępcom, którzy następnie oferują je do sprzedaży na najpopularniejszych rynkach handlu elektronicznego, otrzymując procent nielegalnych dochodów w gotówce lub w towarach.
Dochodzenia ujawniły, że szereg skomplikowanych schematów oszustw internetowych kieruje pieniądze na konta obsługiwane przez muły pieniężne. Schematy te obejmują oszustwa inwestycyjne, zainfekowane e-maile biznesowe, fałszywe oferty wynajmu wakacyjnego, oszustwa pośredników, phishing, oszustwa związane z aplikacjami komunikatorów, oszustwa związane z pomocą techniczną, fałszywe karty bankowe i wykorzystanie wartości kryptograficznych przenoszonych z giełd walut wirtualnych do e-portfeli. Ta globalna rozprawa ma na celu utrudnienie przestępcom działania i ukrycie przepływu ich nielegalnych dochodów.
Polska Policja zidentyfikowała ponad 2800 osób określanych jako „muły finansowe” (money mule), w tym 17 będących organizatorami i/lub rekruterami „mułów”. Funkcjonariusze zatrzymali 50 osób z czego wobec 27 zastosowano środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania.
Działania polskich policjantów wsparło 19 banków, a ilość przelewów związanych z transferem środków przy wykorzystaniu „mułów” wyniosła ponad 2100, na łączną sumę strat ponad 12 mln. EUR.
Rola Europolu
Europol wspierał planowanie i przygotowanie wszystkich faz operacji. Wspólna grupa zadaniowa ds. przeciwdziałania cyberprzestępczości (J-CAT) (https://www.europol.europa.eu/operatives-services-and-innovation/services-support/joint-cybercrime-action-taskforce) wspierała działania, ułatwiając wymianę informacji pomiędzy organami ścigania. Na etapie operacyjnym wsparcie analityczne Europolu pomogło zidentyfikować powiązania między sprawami transgranicznymi a sieciami mułów pieniężnych. Ponadto Europol koordynował i dostosowywał kampanię uświadamiającą EMMA 9 (https://www.europol.europa.eu/operatives-services-and-innovation/public-awareness-and-prevention-guides/money-muling) z uczestniczącymi krajami oraz partnerami prywatnymi.
Kraje uczestniczące:
Australia, Austria, Bułgaria, Cypr, Kolumbia, Czechy, Dania, Estonia, Grecja, Hongkong (Chiny), Węgry, Irlandia, Włochy, Łotwa, Mołdawia, Holandia, Polska, Portugalia, Rumunia, Singapur Słowenia, Szwecja, Hiszpania, Ukraina, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone
Agencje uczestniczące:
Europol, Eurojust, INTERPOL
Prywatni partnerzy branżowi:
Europejska Federacja Bankowa, Coinbase, Fourthline, Santander, Tripadvisor, Western Union
